Zabezpieczenie roszczenia dochodzonego w postępowaniu cywilnym ma na celu – co do zasady - zapewnienie, że roszczenie, którego dochodzi strona w postępowaniu cywilnym zostanie wykonane przez stronę do tego zobowiązaną w momencie, gdy zapadnie końcowe rozstrzygnięcie w sprawie. Udzielenie zabezpieczenia ma, na przykład uniemożliwić stronie pozwanej w sprawie o zapłatę zbywaniu swojego majątku, tak aby – w przypadku „przegranej” procesu – strona wygrywająca miała realną możliwość uzyskania należnego jej świadczenia.

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia może zostać złożony jeszcze przed wszczęciem postępowania, wraz ze wszczęciem tego postępowania lub w toku już toczącego się postępowania. Sądem właściwym jest sąd właściwy do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji, w którym będzie lub jest dochodzone roszczenie, którego dotyczy złożony wniosek o zabezpieczenie. Wniosek składany przed wszczęciem postępowania lub w jego toku podlega – co do zasady – opłacie. Wniosek składany wraz z pismem inicjującym postępowania nie podlega dodatkowej opłacie (uiszcza się tylko opłatę właściwą dla zainicjowanego postępowania). Istnieją także sytuacje kiedy zabezpieczenie może zostać udzielone przez sąd z urzędu. Rozstrzygnięcie w przedmiocie zabezpieczenia zapada w formie postanowienia. Regułą jest wydanie tego rozstrzygnięcia na posiedzeniu niejawnym. Rozstrzygnięcie w tym przedmiocie zapada w formie postanowienia.

Celem uzyskania zabezpieczenia w postępowaniu strona musi – co do zasady – uprawdopodobnić (a nie udowodnić) istnienie roszczenia, które ma zostać zabezpieczone oraz interes prawny w uzyskaniu tego zabezpieczenia. Samo uprawdopodobnienie charakteryzuje się mniejszym „rygoryzmem” dowodowym i nie wymaga wykazania wyżej wymienionych przesłanek w takim samym stopniu, jak będzie to musiała strona zrobić już w samym postępowaniu, gdzie istnienie roszczenia będzie musiało zostać udowodnione, a nie tylko uprawdopodobnione. Z kolei interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia strona ma wtedy, gdy brak udzielenia jej zabezpieczenia poważnie utrudni albo wręcz uniemożliwi wykonanie przyszłego rozstrzygnięcia, które zapadanie w sprawie lub osiągnięcia celu toczącego się postępowania. Wniosek taki można złożyć osobiście lub przez pełnomocnika - na przykład takiego, którym jest adwokat kartuzy lecz sama ta okoliczność nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia wniosku.

Co do zasady zabezpieczenie nie może mieć na celu uzyskanie dochodzonego roszczenia wcześniej, niejako „w zastępstwie” przyszłego rozstrzygnięcia. W tym zakresie istnieją jednak wyjątki, na przykład zabezpieczenie roszczeń alimentacyjnych na czas trwania toczącego się postępowania. Udzielone zabezpieczenie musi także uwzględniać interes osoby nim „obciążonej” tak, aby nie nakładać na nią obowiązków w stopniu wyższym niż jest to konieczne.

Sposoby udzielenia przez sąd zabezpieczenia różnią się w zależności od tego czy mamy do czynienia z zabezpieczeniem roszczeń pieniężnych czy też innych roszczeń. W przypadku roszczeń pieniężnych zabezpieczenie możliwie jest, na przykład poprzez zajęcie wynagrodzenia za pracę. W przypadku roszczeń niepieniężnych, na przykład poprzez uregulowanie kontaktów z dzieckiem na czas postępowania. Widać więc, że sposób w jaki zostanie udzielone zabezpieczenie jest determinowany przez charakter dochodzonego roszczenia.

Na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia, zarówno te udzielające zabezpieczenia jak i oddalające wniosek przysługuje podmiotom mającym w tym interes prawny, środek odwoławczy w postaci zażalenia.