Brak sankcji za odmowę realizacji kontaktów z dzieckiem w sytuacji, gdy dziecko nie wyraża woli spotkania z rodzicem.
W sytuacji, gdy rodzice nie zamieszkują wspólnie, pożądanym jest, by potrafili oni dojść do porozumienia w kwestii kontaktów z dzieckiem i respektowali swoje wzajemne prawa rodzicielskie. W rzeczywistości niestety często zdarza się, że kontakty te nie są regularnie realizowane, a przyczyny tego stanu rzeczy pozostają różnorakie.
Narzędzie, które w pewien sposób ma „dyscyplinować” rodziców do respektowania ustaleń w przedmiocie kontaktów z dzieckiem przewidziano w przepisie art. 59815 § 1 i art. 59816 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Przepisy te umożliwiają nałożenie przez sąd opiekuńczy (po wcześniejszym zagrożeniu) obowiązku zapłaty sumy pieniężnej od osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu. Rozwiązanie to stało się przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego, który weryfikował je w kierunku zgodności z przepisami Konstytucji.
Zgodnie z ogłoszonym w dniu 22 czerwca 2022 roku wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego (SK 3/20), przepis art. 59816 § 1 w związku z art. 59815 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie, w jakim obejmują sytuacje, w których niewłaściwe wykonywanie lub niewykonywanie obowiązków związane jest z zachowaniem dziecka, niewywołanym przez osobę, pod której pieczą dziecko to się znajduje, pozostaje niezgodny z art. 48 ust. 1 zdanie drugie oraz art. 72 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej nakazującymi zapoznanie się z opinią dziecka w jego własnych sprawach oraz uszanowanie zajętego przez nie stanowiska w miarę możliwości i z uwzględnieniem stopnia jego dojrzałości.
Orzeczenie to wydane zostało na skutek skargi wniesionej przez matkę i córkę, której ojciec zarzucił brak realizowania kontaktów ustalonych na mocy prawomocnego postanowienia. W oparciu o cytowane wyżej przepisy sąd nałożył na matkę obowiązek zapłaty sumy pieniężnej na rzecz ojca. Matka dziewczynki podniosła, że brak realizowania kontaktów spowodowany był respektowaniem przez nią woli jej córki.
Trybunał Konstytucyjny uznał, że sądy opiekuńcze powinny kierować się dobrem dziecka, co oznacza również obowiązek jego wysłuchania i kierowania się jego rozsądnym życzeniem.
Na skutek wspomnianego wyroku sądy opiekuńcze rozpoznające wnioski o zagrożenie zapłatą sumy pieniężnej oraz o zobowiązanie do zapłaty tej sumy będą zobligowane do weryfikacji przyczyny, dla której kontakty nie są realizowane. W przypadku ustalenia, że niewykonania albo niewłaściwego wykonania obowiązków przez osobę, pod której pieczą znajduje się dziecko, doszło w wyniku uwzględnienia woli dziecka, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, sąd nie powinien nakładać obowiązku zapłaty sumy pieniężnej na rodzica, pod pieczą którego dziecko pozostaje. Co więcej, powołując się na niniejszy wyrok, strony postępowań prawomocnie już zakończonych, mogą żądać ich wznowienia.
Omawiany wyrok może budzić zaniepokojenie. Przede wszystkim należy podkreślić, że zagrożenie obowiązkiem zapłaty sumy pieniężnej, czy też nałożenie tego obowiązku na rodzica, pod którego pieczą dziecko pozostaje, stanowi jedyną sankcję dla rodzica ograniczającego drugiemu rodzicowi kontakty z dzieckiem. Na skutek wyroku z dnia 22 czerwca 2022 roku zastosowanie tego jedynego „dyscyplinującego” środka zostało znacznie ograniczone.
Źródło: www.adwokatchojka.pl
[Artykuł partnera]
