Jak dbać o wątrobę?
Rzadko zastanawiamy się nad istotną rolą, jaką pełni wątroba w codziennym funkcjonowaniu organizmu. Ten niepozorny organ, wielkości piłki nożnej, umieszczony pod naszymi żebrami, odpowiada za niezliczone procesy zachodzące w naszym ciele. Od metabolizmu po detoksykację, od produkcji białek po magazynowanie niezbędnych składników odżywczych – wątroba jest nieustannie w ruchu, pełniąc blisko 500 różnorodnych funkcji.
Nasza codzienna egzystencja, nacechowana stresem, niezdrową dietą oraz zanieczyszczonym powietrzem, stwarza dodatkowe wyzwanie dla tego organu, który pełni rolę wewnętrznego filtrującego systemu. Warto więc zastanowić się, w jaki sposób możemy wesprzeć jego zdrowie, aby móc cieszyć się jak najdłużej jakościowym i zdrowym życiem.
Poniżej przygotowaliśmy dla Państwa praktyczne wskazówki.
Bądź aktywny i trzymaj wagę!
Utrzymanie prawidłowej wagi to kluczowy czynnik wspierający prawidłowe funkcje wątroby. Nadwaga i otyłość mogą znacząco zwiększyć ryzyko stłuszczenia wątroby niealkoholowego (NAFLD). Dlatego ważne jest regularne angażowanie się w aktywność fizyczną. Codzienne spacery oraz ćwiczenia aerobowe o umiarkowanej intensywności mogą pomóc w obniżeniu poziomu trójglicerydów oraz zmniejszeniu ilości tłuszczu gromadzącego się w wątrobie.
Pamiętaj, że regularna aktywność fizyczna nie tylko korzystnie wpływa na zdrowie wątroby, ale także poprawia ogólne samopoczucie i kondycję organizmu.
Unikaj toksyn!
Unikanie toksyn, takich jak alkohol, narkotyki, chemikalia, papierosy oraz niekontrolowane przyjmowanie leków bez konsultacji lekarza, jest kluczowe dla zdrowia wątroby. Dodatkowo, ograniczenie kontaktu z toksynami pochodzącymi z aerozoli, środków czyszczących, owadobójczych i chemikaliów, jest istotne, ponieważ mogą one powodować uszkodzenia komórek wątroby i prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych
Dbaj o higienę
Przestrzegaj prawidłowych zasad higieny, takich jak regularne mycie rąk po skorzystaniu z łazienki, przed jedzeniem oraz przed przygotowywaniem posiłków. W ten sposób możesz zapobiec dostaniu się do organizmu infekcji, która może zagrażać zdrowiu Twojej wątroby.
Pamiętaj ! Jeśli korzystasz z usług piercingu lub tatuażu, upewnij się, że osoba wykonująca pracę używa sterylnej igły. Istnieje niewielkie, ale jednak istotne ryzyko zakażenia wirusowego zapalenia wątroby w przypadku niezastosowania odpowiednich środków higieny.
Postaw na zbilansowaną dietę.
Zdrowa dieta odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu optymalnego funkcjonowania wątroby. Spożywanie zrównoważonych posiłków bogatych w składniki odżywcze, takie jak owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze oraz białka, wspiera procesy metaboliczne i detoksykacyjne w organizmie. Zaleca się również ograniczenie w diecie produktów wysokokalorycznych, tłuszczów nasyconych, rafinowanych węglowodanów (np. biały chleb, biały ryż, zwykły makaron) oraz cukrów prostych.
Pamiętaj, aby w codziennym menu znalazło się miejsce dla błonnika, który można uzyskać z warzyw, owoców, pełnoziarnistego pieczywa, ryżu oraz dobrej jakości płatków śniadaniowych. Spożywaj również chude mięso o wiadomym pochodzeniu, produkty nabiałowe oraz tłuszcze z grupy "dobrych"
(jednonienasycone i wielonienasycone), takie jak oleje roślinne, orzechy, nasiona i ryby. Nie zapominaj także o odpowiednim nawodnieniu organizmu, pamiętając o spożywaniu 1,5 – 2 litrów wody dziennie – to podstawa
Pamiętaj o tych składnikach:
- Herbata, powszechnie spożywany napój, może okazać się pomocny dla zdrowia wątroby. Badania z 2020 roku oparte na analizie 15 różnych badań wykazały, że zielona herbata może zmniejszać poziomy enzymów wątrobowych u osób z niealkoholową chorobą tłuszczową wątroby (NAFLD). Inne badanie pokazało, że suplementacja ekstraktem z zielonej herbaty przez 12 tygodni znacząco obniżyła poziomy enzymów wątrobowych, takich jak alaninotransferaza (ALT) i asparaginianotransferaza (AST), u osób z NAFLD.
Jednak warto pamiętać, że nie wszystko jest odpowiednie dla każdego, a badania te były przeprowadzane pod nadzorem specjalistów. Dlatego, jeśli masz problemy z wątrobą, zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w swojej diecie lub suplementacji.
- Warzywa kapustne, jak brokuły,jarmuż, brukselka, kapusta, znane z wysokiej zawartości błonnika i charakterystycznego smaku, to także bogate źródło korzystnych związków roślinnych. Badania sugerują, że warzywa kapustne zawierają pewne związki, które zmieniają proces detoksykacji i chronią przed szkodliwymi substancjami.
- Orzechy są bogatym źródłem składników odżywczych, takich jak korzystne dla zdrowia tłuszcze( jednonienasycone kwasy tłuszczowe np. kwas oleinowy i poliunsaturowane kwasy tłuszczowe np. kwas α-linolenowy - omega-3 i kwas linolowy - omega-6). Dodatkowo, orzechy zawierają błonnik pokarmowy, białko roślinne, witaminę E, przeciwutleniacze i inne korzystne dla zdrowia związki roślinne. Według badań przeprowadzonych w 2019 roku, spożywanie diety bogatej w orzechy było powiązane z mniejszym ryzykiem wystąpienia niealkoholowego stłuszczenia wątroby (NAFLD). Choć konieczne są dalsze badania wysokiej jakości, wstępne dane sugerują, że orzechy mogą stanowić istotny element diety wspierający zdrowie wątroby.
- Ryby tłuste są doskonałym źródłem kwasów tłuszczowych omega-3, które nie tylko pomagają w redukcji stanów zapalnych, lecz także korzystnie wpływają na zdrowie serca. Analiza z 2016 roku wykazała, że omega-3 przyczyniają się do zmniejszenia ilości tłuszczu w wątrobie oraz triglicerydów u osób z niealkoholowym stłuszczeniem wątroby (NAFLD) lub niealkoholowym stłuszczeniowym zapaleniem wątroby. Choć spożywanie tłustych ryb bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3 jest korzystne dla wątroby, równie istotne jest monitorowanie całkowitej ilości spożywanych tłuszczów oraz utrzymanie odpowiedniej proporcji między kwasami tłuszczowymi omega-3 a omega-6 w diecie. Nadmierna ilość kwasów tłuszczowych omega-6, występujących m.in. w wielu olejach roślinnych i masłach, może negatywnie wpływać na zdrowie wątroby. Dlatego ważne jest zachowanie właściwej równowagi między tymi dwoma rodzajami kwasów tłuszczowych
- Oliwa z oliwek jest tłuszczem roślinnym uznawanym za zdrowy, ze względu na liczne korzyści dla zdrowia, w tym korzystny wpływ na serce i prawidłowy metabolizm. Według badania z 2018 roku, przestrzeganie diety śródziemnomorskiej, bogatej w oliwę z oliwek, może wiązać się ze zmniejszonym ryzykiem stłuszczenia wątroby u osób starszych. Dodatkowo, kilka innych badań wykazało podobne skutki spożycia oliwy z oliwek u ludzi, takie jak mniejsze gromadzenie się tłuszczu w wątrobie oraz poprawa poziomu enzymów wątrobowych we krwi. Warto zaznaczyć, że diety śródziemnomorska i DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) są szczególnie polecane dla utrzymania zdrowia wątroby.
- Zioła, w tym najbardziej znane nasiona ostropestu z naturalnie występującą sylimaryną dla prawidłowej ochrony i regenetacji wątroby; babka lancetowata – surowiec śluzowy, wspomagający prawidłowy stan błon śluzowych przewodu pokarmowego; karczoch – zawierający cynarynę i flawonoidy, subsrancje wspomagające prawidłowe przepływy żółciowe i poziom cholesterolu, mniszek lekarski z gorzkimi związkami seskwiterpenów wspomagający prawdłowe funkcje wątroby i żołądka, kurkuma zawiera kurkuminę, która jest znana ze swoich właściwości przeciwzapalnych i przeciwutleniających.
W trosce o zdrowie naszej wątroby warto pamiętać o codziennych nawykach żywieniowych, regularnej aktywności fizycznej oraz dbałości o higienę. Dzięki zbilansowanemu menu, bogatemu w różnorodne składniki odżywcze, oraz właściwemu wsparciu ziół i suplementów na wątrobę, możemy wspomóc nasz organizm w utrzymaniu zdrowej i sprawnej wątroby. Pamiętajmy, że troska o naszą wątrobę to inwestycja w nasze długoterminowe zdrowie i dobre samopoczucie.
Należy pamiętać, że przed podjęciem jakichkolwiek działań dotyczących zdrowia, w tym zmiany diety, stylu życia lub suplementacji, zawsze zaleca się skonsultowanie się z odpowiednim specjalistą, takim jak lekarz lub dietetyk. Informacje zawarte w tym materiale nie powinny zastępować porady lekarskiej ani służyć jako samodzielne leczenie.
Źródła:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32067271/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4763469/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28095030/
https://www.healthline.com/nutrition/11-foods-for-your-liver#foods-for-liver-health
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6731785/
https://www.webmd.com/hepatitis/features/healthy-liver
https://liverfoundation.org/resource-center/blog/13-ways-to-a-healthy-liver/
https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2022/11/4.-Zywienie-w-chorobie-stluszczeniowej.pdf
[Artykuł partnera]